İslamiyet insanların tüm yaşamlarını düzenlemektedir. Allah’ın emir ve yasaklarının tamamı biz kulları içindir. Bu nedenle bu emir ve yasaklara uymak hem bu dünyamızı düzene koyar hem de öldükten sonra ebedi alemimizi de kurtarır. Biz kullara düşen ise Hakk yolunda dosdoğru olmak ve yaşantımızı düzene bu emir ve yasaklar doğrultusunda düzene koymaktır.

Gelelim yazının başlık konusuna; İslamiyette Tuvalet Adabı Nasıl Olmalıdır? Tuvalete Girerken ve Tuvaletten Çıkarken Okunacak Dua Nedir? Tuvalet adabına uygun hareket etmek kişinin sadece kendisi için yerine getirdiği bir sorumluluk değildir. Aynı zamanda temizlik kurallarına uymak diğer insanlara da saygı göstermenin bir aracıdır.

İslamiyette Tuvalet Adabı

İslamiyette tuvalet adabı dediğimde birçoğunuzun tuvaletin de adabı, usulü, kuralı mı olur dediğini duyar gibiyim. Bu soruların tamamının yanıtı evettir ve bu soruların yanıtları da bu yazıdadır. Gelin Tuvalet Adabına ilişkin uyulacak kuralların tamamını 22 madde ile yanıtlayalım.

• Tuvalete girerken Euzü Besmele çekilip, “Allahümme innî eûzü bike minel hubsi vel habâis” duası okunur.
• Tuvalete girerken elinde, Allahü teâlânın ismi ve Kur’an-ı kerim yazılı bir şey bulunmamalı. Cepte veya kapalı olursa mahzuru olmaz.
• Boynunda Allah yazılı kolye bulunmamalı. Varsa bluz içine koymalı.
• Tuvalete uygun şekilde kaplanmış muskayla girmek caizdir.
• Tuvalete sol ayakla girip, sağ ayakla çıkmalı.
• Tuvaletten çıkınca, “Elhamdülillâhillezî ezhebe anil eza ve âfâni” duası okunmalı.
• Tuvalette konuşmamalı, çok oturmamalı, gazete falan okumamalı, şarkı söylememeli, sigara içmemeli, sakız çiğnememelidir.
• Tuvalette zikredilmez, selam verenin selamı alınmaz. Aksıran ise, kalbinden Elhamdülillah der.
• Tuvalette abdest bozarken, önü ve arkayı kıbleye getirmemeli. Sola doğru meyletmeli.
• Tuvalet ihtiyacını giderirken Kâbe yönüne dönmemek ve kıbleyi arkaya almamak da konuya ilişkin nebevî bir uyarıdır. Hz. Peygamber, “Büyük veya küçük abdest bozarken kıbleyi önünüze ve arkanıza almayın; doğuya veya batıya dönün.” buyurmuş, böyle bir durumda kıblenin sağ veya sol yana alınmasını tembihlemiştir.
• İstincadan, yani taharetlendikten sonra hemen örtünmeli.
• Sol el ile taharetlenmeli. Sol elinde, istincaya mâni bir özür varsa, sağ elle istinca yapmasında kerahat yoktur.
• Taharetlenme esnasında sağ eli kullanmamak, tuvalet terbiyesine dair Peygamber Efendimizden öğrendiğimiz bir diğer husustur. Konuya ilişkin bir ifadesinde Hz. Âişe, Resûlullah’ın (sav), sağ elini temizlik ve yemek için, sol elini de temizlenmek ve benzeri temiz olmayan işler için kullandığını ifade eder. O (sav), söz konusu tavrını sahâbe için bir alışkanlığa dönüştürme istikametinde oldukça hassas davranmış, sağ elle taharetlenmek ve sol elle yemek gibi aksi uygulamaları yasaklamış, bu kurala riayet etmeyenleri de bizzat uyarmıştır.
• Pisliği parmakla alıp eli yıkamalı. En sonunda kalan pislik varsa onu da su ile yıkamalı.
• Erkekler, istinca yaparken, arkadan öne doğru, kadınlar ise önden arkaya doğru yıkamalı. Böylece ön avret yerine pislik bulaştırılmadığı gibi, tahrik edilerek şehvete de sebep olunmaz.
• Taharetlendikten sonra, bezle kurulanmalı. Bez yoksa tuvalet kâğıdıyla da kurulanmak caiz olur. Bu kâğıtlar o maksatla imal edilmiştir. Başka kâğıtları kullanmak mekruh olur.
• İstincadan, yani temizlendikten sonra iç çamaşırına bir miktar su serpmeli. Böylece, çamaşırında yaşlık görünce idrar sanmamalı, bu benim döktüğüm su diyerek vesveseye kapılmamalı.
• Temizlendikten sonra, erkekler istibra yapmalı. Kadınlar istibra yapmaz. İstibra idrar kanalında idrar bırakmamaktır. İstibra, yürüyerek, öksürerek veya sol tarafa yatarak yapılır.
• İstibra yapılmadan tuvaletten çıkılırsa, idrarın çıkma ve çamaşıra bulaşma ihtimali olacağından, tuvaletten çıkmadan önce idrar deliğine, arpa büyüklüğünde bir pamuk konularak idrarın dışarı çıkması önlenmeli.
• İstibra yapılarak idrar kalmadığının anlaşılmasına, kalbin mutmain olmasına istinka denir. İstinkadan sonra, artık abdest alınabilir.
  Avret yerine ve necasete bakmamalı, tuvalete sümkürmemeli, tükürmemeli.
• Zaruretsiz ayakta idrar yapmamalı. Tuvalette elbiseye idrar sıçratmamalı. Bunun için mümkünse, ayrı bir pijama, eşofman kullanılmalıdır. Tuvalete özel pijama ile ve başı örtülü olarak girmek müstehabdır.
• Tuvaletten çıkınca elleri yıkamalı.
• Hiçbir suya, cami duvarına, mezarlığa ve yola abdest bozmamalıdır.
• Abdest bozulması uygun olmayan sular; insan veya hayvanların içtiği, yahut insanların kullandığı sulardır. Bunlar da, ırmak, çay, göl, gölet, havuz ve su birikintileridir. Nitekim Resûlullah (sav), “Lânetlenmeye neden olan üç şeyi yapmaktan sakının: su kaynaklarının çevresine, yol ortasına ve gölgelik yerlere abdest bozmaktan.” buyurarak ümmetini uyarmıştır.
• Su bulunmazsa, taş ve benzerleriyle taharetlenmek, de su yerine geçer.

Tuvalete Girerken Okunacak Dua

Tuvalete girerken Euzü Besmele çekilip, “Allahümme innî eûzü bike minel hubsi vel habâis” duası okunur.

Tuvaletten Çıkarken Okunacak Dua

Tuvaletten çıkınca, “Elhamdülillâhillezî ezhebe anil eza ve âfâni” duası okunmalı.

İstinca ve İstibra Nedir?

Din dilinde büyük abdestten sonra taharetlenmeye yani temizlenmeye “istincâ”, küçük abdestten sonra temizlenmeye ise “istibrâ” denir.