Duygularını ifade edemeyen, empati yeteneği yüksek duyarlı kişilerda daha çok görülen fibromiyalji; en az üç aydır devam eden yaygın ağrı ve yorgunluk ile karakterize depresyon uyku sorunları, kaygı, anksiyete ve bağırsak sorunlarının eşlik edebildiği kronik bir tablodur.
Yaşam kalitesini bozan başarı ve verimliliği düşüren mühim bir sağlık sorunudur. Kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür, kadın/erkek oranı 7:1’dir.
Yeteri kadar ayrıntılı alınan hasta öykülerinde fiziksel ve ruhsal bir travma genel olarak vardır. Yine beslenme bozuklukları ve özellikle gluten duyarlılığının fibromiyaljide önemli olduğunu göze çarpıyor.
Klasik fibromiyaljinin ağrısı, artmış merkezi sinir sistemi uyarımı sebebiyle yükselen ağrı algısı durumudur.
HPA ekseni aktivasyonu ile beraber, artmış sinaptik uyarma ve hipervigilansın yanı sıra anksiyete, dinlendirmeyen uyku, irritabl bağırsak gibi diğer birçok sistemik belirti fibromiyalji semptomatolojisi altında olabilir.
En yaygın kabul gören teori, genetik yahut psikolojik olarak yatkın kişilerda, yetişkinlikte bir travmanın stres yanıt sisteminin uzun süreli aktivasyonunu tetiklemesidir.
Fibromiyaljinin ağrısı kronik olup vücudun farklı bölümlerinde hissedilir ve normal ağrı mekanizmalarına atfedilemez. Yorgunluk, insomni, kognitif defisitler, anksiyete ve depresyon gibi başka merkezi sinir sistemi aracılığıyla yaşanan semptomlarla beraberdir.
Hastanın yorgunluk, uyku bozukluğu, bilişsel noksanlık, konsantre olamama, kaygı ve depresyon dahil olmak üzere diğer merkezi sinir sistemi semptomları mutlaka değerlendirilmeli ve diğer sebepler ekarte edilerek tanı konulmalıdır.
Özellikle Lyme Hastalığı, Toksisite, Travma sonrası stres bozukluğu, Myafasial ağrı, Kronik yorgunluk sendromu, Migren tipleri ile beraber de olabilir, karıştırıla da bilir.
Hastalık 3 tipte seyreder; Aralıklı tekrarlayan tip, azalıp yükselen semptomlarla sürekli olan tip ve zamanla sürekli şiddetlenen ağrı ve sempları olan tip.
Fibromiyalji oldukça uzun süreli ağrılar veren bir durumdur. Birçok etkene ve uyarana karşı Fibromiyaljide duyarlı noktalar etkilenir ve ağrılar baş gösterir. Tanıda vücuttaki 18 duyarlı noktadan en az 11’inde basmakla duyarlıiyet olmalıdır.
Fibromiyalji 18 duyarlı nokta
Suboksibital,
Alt anterior servikal: C5-C7’nin inter-transvers aralığında,
Trapez: Üst kenarın orta noktasında,
Supraspinatus: Origo noktasında, medial skapula kenarın ortasında,
İkinci Kosta: İkinci kostakondral bileşkede,
Lateral epikondil: Epikondilin 2 cm distalinde,
Gluteal: Gluteus maksimusun üst dış kadranında,
Büyük trokanter: Trokanterik çıkıntının posteriorunda,
Diz: Diz eklem çizgisi proksimalindeki medial yağ yastığında.
Fibromiyalji hastaları nörotoksiketkisini gösteren MSG ve Aspartam’dan kesinlikle kaçınılmalıdır,
Tedavide Neler Yapılmalı?
Beslenme önerileri
Fibromiyalji hastaları nörotoksiketkisini gösteren MSG ve Aspartam’dan kesinlikle kaçınılmalıdır,
Gluten,Çin tuzu (MSG),Jelatin ,Aspartam, Sakarin ,Mısır şurubu, Lektin tüketilmemeli.
Tüketilmesi gereken besinler
Hindiba
Kırmızı yapraklı marul
Avokado
Yaban mersini
Brokoli
Sığır eti (mera hayvanı)
Yeşil çay
Nar
Somon (yabani, çiftlik değil)
Ispanak (organik)
Dolmalık biber
Yeşil biber.
Egzersiz ve Masaj
Vitamin ve mineral noksanlıklerinin tespit edilmesi ve doğru bir biçimde tamamlanması
Özellikle D vitamini, B6 vitamini, Magnezyum sitrat, Omega-3 ve antioksidanlar mühimdir.
Barsak terapileri ve flora düzenlemeleri
Bifidobacterium içeren probiyotikler
Psikososyal destek
Kök nedene yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
